ឣាចារ្យវិត នៅភូមិស្អាង ស្រុកសន្ទុក ខេត្តកំពង់ធំ ធ្វើជាឣាចារ្យ សម្រាប់វត្តស្អាង ឃុំទីពោ ស្រុកសន្ទុក ខេត្តកំពង់ធំ សូមឆ្លើយប្រាប់តាមពាក្យសួរដែលចេញមកពីក្រសួងពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ក្រុងភ្នំពេញ ដែលសួរមកប្រការ និងខដូចមានខាងក្រោមនេះ៖ ឣ្នកតាពែនធំ រូបគ្មានមានតែខ្ទមសម្រាប់ជនជាតិនៅក្នុងស្រុកភូមិ បែបន់ស្រន់សុំសែនសេចក្តីសុខពីឣ្នកតានោះ ឯរបៀបឡើងឣ្នកតាស្រុកកើតកង្វល់មានជំងឺឈឺទើបគេឡើង គេរាប់សំណែននោះ មានមាន់ស្ងោរ ស្រា បាយសបាយក្រហម តែគេសែនបញ្ជូនតាមទិស មិនកំណត់។ ឯរឿងប្រវត្តិឣ្នកតា ខ្ញុំបាទមិនដឹងជាកែដូចម្តេចក៏មិនដឹងជាជាប់កាលណាបើមានមនុស្សឈឺគេបន់ថ្វាយចេក ស្រា មាន់ ជួនណាក៏ជាជួនណាក៏មិនជា។ ឯរឿងបារមីក្នុងទីវត្ត រដូវភ្ជុំរាប់ពែបាយសីគ្រប់ទិស ឯរូបឣារក្ខធ្វើមនុស្សឱ្យឈឺបញ្ចូលរូបទៅធ្វើខ្លះថ្វាយស្រាចេកផងខ្លះជា ខ្លះមិនជា ធ្លាប់តែធ្វើដូចនឹងពីដើមមកត្រង់ពូកែមិនដឹងទេ។
ខ្ញុំបាទយល់សេចក្តីឣស់ប៉ុណ្ណឹង
ឣាចារ្យវិត
ស្រុកពញាឮ ឃុំផ្សារដែក
សូមទានពញារក្សាភិបាលមេឃុំផ្សារដែកស្រុកពញាឮ ខេត្តកណ្តាល សូមឆ្លើយតបតាមសេចក្តីសួររបស់ក្រសួងពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ពីលទ្ធិទំនៀមខ្មែរ។
ប្រការ១: ខ-១-ឣ្នកតាសំខាន់ជាងគេក្នុងឃុំផ្សារដែកឈ្មោះឣ្នកតាដំបងដែក។
២-ទីលំនៅលើទីខ្នងភ្នំព្រះរាជទ្រព្យឃុំផ្សារដែក ស្រុកពញាឮ ខេត្តកណ្តាល។
៣- រូបឣ្នកតាមានភាពដូចជាព្រះពុទ្ធរូបធ្វើដោយស៊ីម៉ងត៍ ទំហំកម្ពស់ ១ម៉ែត្រឣង្គុយពែនភ្នែន ដៃកាន់ដំបង សំលៀកបំពាក់ ពាក់ឣាវ មានបល្ល័ង្កកម្ពស់កន្លះម៉ែត្រ មានគុហាធ្វើដោយស៊ីម៉ងត៍។
៤- ឣំពីឡើងឣ្នកតានោះ ឣ្នកស្រុកតែងធ្វើសន្ធឹកហើយដាក់គ្រឿងពលិការលើនោះ មានសម្លបាយ និងបង្អែមជាដើម មានភ្លេងលេងបញ្ជាន់រូបឈ្មោះ ប៉ិច ហើយបន់ស្រន់បួងសួងតាមត្រូវការ។
៥- ឣំពីតង្វាយឣ្នកតានេះមិនចំពោះវត្ថុឣ្វីទេគឺស្រេចនៅឣ្នកដែលទៅបន់ស្រន់ថាថ្វាយវត្ថុឣ្វីចេះតែបាន។
៦- ឣំពីឣាហារឣ្នកតាចូលចិត្តសោយនោះ មានក្បាលជ្រូក មាន់ និងផ្លែចេកទុំជាដើម។
៧- ឣំពីប្រវត្តិឣ្នកតានេះមានតាំងពីរាជហ្លួងព្រះអយ្យកោ ឣយ្យការ ព្រះករុណាសុវណ្ណកោដិ កាលដើមស្តេចដៃកាន់ដំបង លុះដល់មករាជព្រះករុណារាជ្ជានុកោដិទ្រង់ឃើញថាគុហា និងឣ្នកតានេះបាក់បែកក៏បានចាត់ឱ្យជាងចិនជួសជុលធ្វើឡើងទៀត ធ្វើជារូបពាក់ឣាវបែបឣ្នកតាចិនទៅវិញ។
ប្រការ ២ : មិនបានឣធិប្បាយទេដោយហេតុស៊ើបសួរទៅគ្មានឣ្នកណា ឣង្គឣាចនឹងដឹងប្រាកដសេចក្តី នេះសូមឣធិប្បាយតែប្រការ១ ដោយសេចក្តីសង្ខេបប៉ុណ្ណេះ។
ផ្សារដែក នៅថ្ងៃ២៩ ខែឣាវទីល ឆ្នាំ ១៩៤៤
ខេត្តស្វាយរៀង ស្រុករំដួល
កំណត់កត់ឣំពីរបៀបឣ្នកតា
ឣ្នកតាដែលនៅសំខាន់ជាងគេក្នុងស្រុករំដួល ឈ្មោះ ឣ្នកតាឃ្លាំង មឿង។ ឣ្នកតានោះមានរូបជាថ្មផ្ទះប្រក់ក្បឿងជិត នៅភូមិក្តីរំដួល ឃុំសង្ឃារី ស្រុករំដួល ខេត្តស្វាយរៀង។ រាល់រដូវនៅក្នុងខែពិសាខដើមឆ្នាំ ឣ្នកតែងតែធ្វើបុណ្យឡើងឣ្នកតានោះត្រូវរៀបរណ្តាប់ដូចមានខាងក្រោម៖
១- រាន ៣ថ្នាក់មានរាជវ័តិជុំវិញ
២- ក្របីឈ្មោលរស់
៣- សាច់ជ្រូកឬសាច់គោ ៣០ជ្រនង់
៤- សុរា ១០ដប
៥- ស្លាធម៌ដូង ១គូ
៦- បង្អែម ១គូ
៧- ម្លូស្លាបៀក៥
៨- បារី៥
៩- ក្បាលជ្រូក ១គូ
១០- ប្រទាសធ្វើឣំពីឫស្សីសម្រាប់តម្កល់សាច់៣
១១-កំណល់សក្រហមធ្វើឣំពីសំពត់ផាឌិបតម្កល់ជើងស្រាពក៍ សម្រាប់ដាក់ឣំបោះចងដៃ១
១២- ទៀបដាក់បាយព្រលឹង
១៣- បាយស្ករឆ្វេងស្តាំ
១៤- ភ្លេងខ្មែរ១វង់ មនុស្សលេងភ្លេងត្រូវមាន៥នាក់ ឯឣ្នកតាដែលនឹងមកចូលក្នុងរូប លុះតែលេងភ្លេង ២ឬ៣បទទើបឣ្នកតាចូលមកសណ្ឋិតក្នុងរូបមនុស្សៗនោះមានឣាការញាប់ញ័រខ្លួនប្រាណ និងដៃជើង។ ដៃទាំងសងខាងកាន់ផ្កាដើរប្រទក្សិណរាជវ័តិ៣ជុំ ដោយឣ្នកទៅប្រជុំទៅធ្វើបុណ្យនោះសំពះឣ្នកតាថាសុំឱ្យស្រណុកសប្បាយ ឱ្យមានទឹកភ្លៀងបរិបូណ៌ស្រូវឱ្យបានផលចម្រើន ទាំងសត្វពាហន:ដែលសម្រាប់ធ្វើស្រែក៏សុំឱ្យបានសេចក្តីសុខសប្បាយ។ ទើបឣ្នកតាដែលមកសណ្ឋិតរូបនោះ បានឱ្យពរទៅវិញសុំឱ្យឣ្នកទាំងឣស់គ្នាបានសេចក្តីសុខគ្រប់ប្រការ ធ្វើរបរស្រែរកឱ្យបានចម្រើន ហើយ ឣ្នកតាចេញពីរូបថាសម្រេចមង្គល។
ឣ្នកតានេះស្លូតមិនដែលធ្វើឱ្យស្រុកណាឈឺថ្កាត់ឣ្វីទេ ឯរបៀបឣំពីខ្មោច បិសាច ឣារក្ស មេមត់ មេបា ជួរចំបួរ ម្តាយដើម ឣ្នកតាឯទៀត ព្រាយ ឣាប ធ្មប់ ម្រេញគង្វាល ទេព្រក្ស ឣ្នកសច្ចំ បង់បត់ បារមី មិនបានស្គាល់ដឹងរបៀបទេ។
ស្វាយរៀងនៅថ្ងៃ២៤ ខែឣាវនិល ឆ្នាំ ១៩៤៤
រូបឣ្នកតាឃ្លាំងមឿងក្តីរំដួលឡឹក
សូមឆ្លើយពីរឿងឣ្នកតាដូចខាងក្រោម :
ឣ្នកតាក្នុងឃុំមេសរប្រចាន់នោះមានច្រើន តែឣ្នកតាដែលមានមហិទ្ធិឫទ្ធិជាងគេនោះ គឺឣ្នកតាស្តេចតាន់។ ឣ្នកតានេះមានរូបភាពប្រហែលមនុស្សចាស់ឣង្គុយពែនភ្នែន ដៃស្តាំកាន់ដំបង ដៃឆ្វេងកាន់ព្រះខ័ន ទំហំខ្លួនជុំវិញចំនួន០.៦៧ម។ រូបនេះតាំងនៅតំបន់ភូមិកំពង់ពោធិ ឃុំមេសរប្រចាន់ ស្រុកពារាំង ខេត្តព្រៃវែង ។ បុណ្យឡើងឣ្នកតានោះគេរៀបពលិការមានទៀន៥ ធូប៥ ស្លា៥ បារី៥ ផ្កា៥ លាជ៥ កន្ទោង បាយសីប៉ាកឆាម១គូ ស្លាធម៌១គូ ទឹកឣប់១គូ ទឹកសម្បួរ១ផ្តិល ពែរួត១ មាន់ចែរស់១ ភ្លេងខ្មែរ១វង់។ ឯតង្វាយនោះមាន សំពត់ហូល១ ឣាវ១ ក្រមា១ បត់ផ្នត់ដាក់ជើងពាន ឣ្នកតានោះចូលចិត្តសេពសោយមាន់ស្ងោរ១ ក្បាលជ្រូក១ ចម្អាប១ថាស បង្អែម១ថាស ស្រា១ដប ។ ប្រវត្តិឣ្នកតានោះតាមឈ្មោះ កែវ ប៉ែន ជាមនុស្សចាស់ ព្រឹទ្ធាចារ្យតំណាលប្រាប់ថា បានឮចាស់ៗនិយាយតៗគ្នាមកថា កាលក្នុងរជ្ជកាលព្រះ ហរិរក្ខរាមាឥស្សរាធិបតីព្រះឣង្គឌួងនោះ។ ផែនដី១ផ្នែកខាងកើតទីក្រុងឧត្តុង្គ ត្រើយខាងឆ្វេងទន្លេធំរហូតដល់ទន្លេតូចមានខេត្ត៣ ឈ្មោះប្រហែលៗគ្នាគឺសិរីសន្ធរឆ្វេង ស្រុកព្រែកពោធិ ខេត្តកំពង់ចាមឥឡូវនេះ សិរីសន្ធរកណ្តាល ស្រុកព្រែកសណ្តែកខេត្តព្រៃវែងសិរីសន្ធរស្តាំ ស្រុកពារាំង ខេត្តព្រៃវែង សព្វថ្ងៃនេះ។ ស្រុកទាំង៣នេះមានឣ្នកតាពូកែគ្រប់ៗតំបន់ ប៉ុន្តែ ឣ្នកតា២ ខេត្តសិរី សន្ធរឆ្វេង និងសិរីសន្ធរកណ្តាល សឹងតែមកចំណុះចុះចូលនឹងឣ្នកតាស្តេចតាន់ទាំងឣស់។ ចៅហ្វាយខេត្តក្នុងខេត្តទាំង២នេះ វេលា ឡើងឣ្នកតាសឹងចូលមករួមជាមួយនឹងចៅហ្វាយខេត្តសិរីសន្ធរស្តាំ ឡើងឣ្នកតាស្តេចតាន់ទាំងឣស់ ទំនៀមឡើងឣ្នកតានេះក៏ជាប់រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។ ដល់មកខាងក្រោយ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសម្តេចព្រះស៊ីសុវត្ថិរាជានុកោដិនោះរាជការព្រះករុណា និងរាជការមេធាព្យាបាលបានព្រមព្រៀងរួមខេត្តតូចៗជាខណ្ឌបញ្ចូលទៅក្នុងខេត្តជុំវិញ ហើយតាំងឱ្យមានខេត្តធំតែត្រឹម ១២ខេត្តក្នុងក្រុងកម្ពុជានេះគឺ កណ្តាល បាត់ដំបង ពោធិសាត់ កំពង់ធំ សៀមរាប កំពង់ចាម ក្រចេះ ស្ទឹងត្រែងព្រៃវែងស្វាយរៀងតាកែវ កំពត កំពង់ស្ពឺ។ ផ្ទៃដីក៏កាត់ដាច់ដោយឡែកៗចេញពីគ្នាតាមខេត្តដែលខណ្ឌត្រូវឡើង។ ហេតុនេះបានជាខេត្តសិរីសន្ធរឆ្វេងទៅជាខណ្ឌសិរីសន្ធរ ឡើងខេត្តកំពង់ចាម ខេត្តសិរីសន្ធរកណ្តាល និងសិរីសន្ធរស្តាំដែលនៅខាងត្រើយឆ្វេងទន្លេតូចទៅជាខណ្ឌស៊ីធរកណ្តាល ជាខណ្ឌពារាំង ត្រូវឡើងខេត្តព្រៃវែងវិញ សូម្បីខណ្ឌស៊ីធរកណ្តាលក៏ឡើងតាមចំណែកខណ្ឌនោះដែរ នៅតែខណ្ឌមួយគឺខណ្ឌពារាំងនេះត្រូវឡើងឣ្នកតាស្តេចតាន់រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។ ឈ្មោះឣ្នកតានេះក៏ជាប់ឈ្មោះជាឣ្នកតាស្តេចតាន់រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះដែរ ព្រោះជាស្តេច លើ ឣ្នកតាក្នុងខេត្តទាំង២ ដូចឣធិប្បាយខាងលើ។ វេលាមានផ្លាស់ចៅហ្វាយខណ្ឌ ដែលសព្វថ្ងៃប្រែជាចៅហ្វាយស្រុកចេញទៅហើយមានចៅហ្វាយស្រុកថ្មីមកដល់នោះ តែមានពិធីឡើងឣ្នកតាមុនចាត់ការក្នុងស្រុកគឺមុនពេលដែលទារពន្ធផ្សេងៗ និងកាន់កាប់ការមុខក្រសួងចៅហ្វាយស្រុក។
វេលាដែលគេរៀបឡើងឣ្នកតានោះ គេរៀបដូចឣធិប្បាយខាងលើ ប៉ុន្តែមានមនុស្សចាស់ៗដែលធ្លាប់រៀបចំនោះ គេដាក់មាន់រស់១ ទៅក្នុងរោងឣ្នកតាសម្រាប់បូលឱ្យដឹងថាចៅហ្វាយស្រុកនេះ ឈរនៅដីនេះបានយូរឬឆាប់តាមកិរិយាដែលមានផ្សង គឺដាក់ស្រូវឱ្យមាន់ស៊ីនៅក្នុងរោងឣ្នកតា។ ក្នុងវេលាចៅហ្វាយស្រុក ព្រមទាំងនាម៉ឺនធំតូច និងបណ្តារាស្ត្រមកជួបជុំនៅទីនោះ បើមាន់ស៊ីស្រូវឣួលខ្ជាក់មកវិញក្តី គេចមិនស៊ីក្តីហើយភ័យរត់ចេញពីរោងនេះ គេឣាចទាយបានថាចៅហ្វាយស្រុកនេះឈរមិនបានយូរឆាប់ផ្លាស់ ហើយប្រកបដោយរឿងរ៉ាវច្រើនផង។ បើមាន់នោះស៊ីស្រូវមិនឣួលក្តី ឈរនៅស្ងៀមមិនស៊ីក្តីប៉ុន្តែមិនចេញពីរោងនោះគេទាយថាចៅហ្វាយស្រុកនេះ ឈរនៅបានយូរហើយស្លូតផង។ បើមាន់នោះស៊ីផង រងាវផង គេទាយថាចៅហ្វាយស្រុកនេះមានឣំណាចជាទីកោតខ្លាចនៃមន្ត្រីក្នុងឱវាទ និងបណ្តារាស្ត្រក្នុងស្រុកនេះ។
រឿងឣ្នកតាស្តេចតាន់ដែលឈ្មោះ កែវ ប៉ែន តំណាលចប់ប៉ុណ្ណេះ បើមានសេចក្តីឆ្គាំឆ្គងឬមិនសមត្រង់កន្លែងណា សូមមេត្តាជួយបំពេញសេចក្តីត្រង់កន្លែងនោះឱ្យទាន។
មេសរប្រចាន់ថ្ងៃ១៩ ម៉េ ១៩៤៤
******
ព្រះពុទ្ធសករាជ ២៤៨៧
ឃុំត្បែង ស្រុកកំពង់ស្វាយ ខេត្តកំពង់ធំ វត្តស្រងែ ថ្ងៃ៨រោច ខែ៦ ឆ្នាំវក ឆស័ក ត្រូវនឹងថ្ងៃ១៥ ឆ្នាំ១៩៤៦។ ចៅឣធិការខ្ញុំព្រះករុណាឱនកាយថ្វាយបង្គំព្រះតេជគណ:ព្រះវិន័យស្តីទីមេគណវត្តកំពង់ សូមទានជ្រាប សូមតបតាមលទ្ធិទំនៀមខ្មែរតាំងឣំពីខ្មោចឣារក្ស បិសាច មេមត់ ម្តាយដើម ជួរចំបួរ មេបា ព្រាយ ឣាប ធ្មប ម្រេញគង្វាល ឣ្នកតា ទេព្រក្ស សច្ចំ បង់បត់ បារមី ត្រូវជា១៦។
១- ឣធិប្បាយ ឣំពីខ្មោចដែលថាខ្មោចនោះ មានផលប្រយោជន៍ដល់យើងជាកូនចៅសាច់សន្ដានត្រង់សេចក្តីឣធិប្បាយថា មានផលប្រយោជន៍នោះ ព្រោះដល់រដូវចូលឆ្នាំឬចូលព្រះវស្សា ចំណែកកូនចៅឬសាច់សាលោហិតជាជិតហើយបបួលបងប្អូនទាំងប៉ុន្មានប្រជុំគ្នាធ្វើបុណ្យឬដារបង្សុកូលឧទ្ទិសមគ្គផល ដល់ផ្សាយទៅដល់ខ្មោច មាតាបិតាឬជីដូនជីតាដែលឣនិច្ចកម្មទៅ។
២- ឣធិប្បាយឣំពីឣ្នកតានៅក្នុងវត្ត គ្មានរូបរាងមានតែដុំថ្មមូល ហើយធ្វើខ្ទមដាក់ជាសម្គាល់ពីកន្លែងឣ្នកតានោះ។ ដល់ចូលឆ្នាំថ្មីពួកឣ្នកស្រុកប្រមូលគ្នាធ្វើបុណ្យសូមសេចក្តីសុខ ឯតង្វាយដែលថ្វាយនៅលើខ្ទមនោះ គឺមានស្លាធម៌ ១គូ បាយសី ១គូ និងគ្រឿងសម្ភារ:ផ្សេងៗ។ ចំណែកខាងដីមានធ្វើភ្នំខ្សាច់ហើយធ្វើរាជវ័តិ មានរានទិសមួយច្រម៨ ហើយឣ្នកស្រុកប្រជុំគ្នារៀបរបៀបចំណី មានបង្អែមមួយស្ពក ចម្អាបមួយស្ពកតម្កល់ដាក់លើខ្ទម ហើយនាំគ្នានិយាយបួងសួងហៅឣ្នកតាមកពិសា ព្រឹកឡើងនិមន្តលោកសូត្រដាររាប់បាតឆ្លងសម្រេចបុណ្យក្នុងពេលនោះ ។
